Wat is endometriose?

Endometriose is een veel voorkomende, maar nog steeds grotendeels onderschatte ziekte die ongeveer 10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft. Het is een goedaardige en complexe gynaecologische aandoening die vanaf de eerste menstruatie kan ontstaan en waarvan de symptomen pas stoppen met de menopauze.

Het is een ziekte waarbij cellen van het baarmoederslijmvlies (endometrium) zich buiten hun gewone plaats in de baarmoeder vastzetten, ofwel in het myometrium (uterusspier, we spreken dan vanadenomyose) ofwel buiten de baarmoeder (we spreken van letsels of van endometriosehaarden). Deze cellen vormen endometriosehaarden en komen meestal in de onderbuik voor (op het buikvlies, in de eierstokken, de darmen of de blaas) of, maar dat is zeldzamer, op andere organen (middenrif, borstvlies, longen).

Net als het endometrium reageren de endometriosehaarden cyclisch en bloeden ze, omdat ze de hormonale invloed van de menstruatiecyclus ondergaan. We spreken daarom over hormoonafhankelijke ziekte. In tegenstelling tot menstruatiebloed dat bij elke cyclus naar de vagina vloeit, kan het bloed uit de endometriosehaarden niet naar buiten wegvloeien. Het hoopt zich dus op in de buikholte. De omliggende weefsels geraken ook ontstoken. De geïrriteerde weefsels evolueren dan naar littekens: dit kan verklevingen veroorzaken. Als gevolg van cyclische bloedingen migreren de endometrioshaarden en planten ze zich over op naburige organen (darmen, urineleider, blaas).

Endometriose heeft niet alleen een impact op het fysieke welzijnmaar kan ook psychologische en sociale gevolgen hebben en de relatie met de partner beïnvloeden.

Er zijn drie soorten endometrioseletsels:

  • oppervlakkig , op het buikvlies
  • adnexieel , op de eierstokken en eileiders
  • diep (verder dan 5 mm van het buikvlies) en infiltrerend, vooral in de uterosacrale ligamenten (die de baarmoeder achteraan met het heiligbeen verbinden, meestal links), het rectum en de blaas.

We herhalen dat er geen enkel verband is tussen de intensiteit van de pijn of de verschijningsvorm van endometriose en dat een oppervlakkige endometriose erg pijnlijk kan zijn.

foyer_endo

Wat zijn de oorzaken van endometriose?

Endometriose heeft meerdere oorzaken. Er zijn immers verschillende theorieën om endometriose te verklaren. Het zijn echter genetische factoren en giftige stoffen uit de omgeving die iemand vatbaar maken voor de ziekte.

De “retrograde menstruatie"-theorie (van regurgitatie en implantatie)

Dit is de belangrijkste theorie. Tijdens de menstruatie vloeit het meeste bloed gewoonlijk van de baarmoederholte naar de vagina en dan naar buiten. Maar bij de meeste vrouwen vloeit een deel van het menstruatiebloed ook in de buikholte via de eileiders. Dit bloed bevat levensvatbare endometriumcellen. Deze cellen zetten zich vervolgens vast op het oppervlak van de organen van het bekken en de buik (buikvlies) en ontwikkelen zich als gevolg van een chronische ontsteking zodat er endometrioseletsels ontstaan. We merken wel op dat deze tubaire reflux in bijna 90% van de gevallen fysiologisch is (dit wil zeggen normaal): de endometriumcellen die elders worden overgebracht, worden meestal vernietigd door het immuunsysteem. Voor de ontwikkeling van endometriose zijn dus andere factoren noodzakelijk, waarvan de belangrijkste de volgende zijn: wijziging van het immuunsysteem, genetische aanleg, hormoonverstorende stoffen.

De metastatische theorie

Dit wil zeggen de verspreiding van endometriumcellen via het bloed of de lymfevaten kan de erg zeldzame gevallen van lokalisatie van endometriose buiten de buikholte verklaren (longen, hersenen, botten enzovoort).

De stamceltheorie

Deze theorie steunt op de hypothese van een neonatale menstruele reflux. Deze slapende endometriale stamcellen die zich vastzetten en lange tijd overleven, kunnen het vroegtijdige optreden van de ziekte bij sommige patiënten verklaren.

Bron: Wij willen de Mons Endometriosis Clinic bedanken voor het ter beschikking stellen van deze medische informatie.